Yeni Başlayanlar İçin Temel Linux Komutları
Linux bugün en popüler ücretsiz ve açık kaynaklı işletim sistemi. Bu popülaritenin temel sebebi, Linux’ın hızlı, güvenli ve ücretsiz olmasından kaynaklanıyor. Pek çok alternatifi karşısında güç kaybetmeyen Linux, programlama dünyasındaki önemini sürekli arttırarak yoluna devam ediyor.
Bir yazılımın açık kaynaklı ve ücretsiz olması, bu yazılım içerisindeki her şeyin farklı yazılımcılar tarafından değiştirilebileceği anlamına geliyor. Bu yazılımı kullanarak ürettiğiniz yeni yazılımı, kendi istediğiniz isimle dağıtıma sokabiliyorsunuz. Örneğin Ubuntu Linux, Red Hat Enterprise Linux, Linux Mint, Debian gibi yazılımlar, Linux ile üretildi.
Linux Shell (ya da terminal), kullanıcı ile işletim sistemi arasında bağlantı kuran programdır. Burada komutlar yazılır ve işleme sokulur. Temel Linux komutlarını kullanarak işletim sisteminde pek çok değişiklik yapabilirsiniz. Peki, temel Linux komutları nelerdir?
pwd
Terminali açtığınız zaman, program kullanıcının home dosyasına giriş yapar. İçinde bulunduğunuz dosyanın adını öğrenmek için "pwd” komutunu kullanabilirsiniz.
ls
"ls” komutu ile bulunduğunuz dizinin içindeki dosyaların neler olduğunu görebilirsiniz. Gizli dosyaları görmek içinse "ls-a” komutunu kullanabilirsiniz.
cd
"cd” komutuyla dizinler arasında geçiş yapabilirsiniz. Örneğin "cd home/abakus/Belgeler” yazdığınızda Home klasörü içindeki abakus klasörü içindeki Belgeler klasörüne gider.
"cd..” komutu ise bir önceki klasöre gitmenizi sağlar. Çünkü iki nokta "geri” anlamına gelir. Ayrıca, şunu da hatırlatmakta fayda var. Linux’ın tüm komutlarında boşluk içeren bir metin kullanmanız gerekiyorsa tırnak içinde yazmanız gerekir. Örneğin: cd "Abaküs Yayınları”.
mkdir
"mkdir” komutuyla bir klasör ya da dizin oluşturabilirsiniz. Örneğin: mkdir "home/abakus/Yeni Klasör”, home içindeki abaküs klasörü içinde bir "Yeni Klasör” adlı klasör oluşturur.
rmdir & rm
"rmdir” komutunu dizin silmek için kullanabilirsiniz. Ancak dizinin içi boş değilse komut işe yaramaz. Klasörün içindeki dosyaları ve dizinleri silmek için "rm” komutunu kullanın. Yalnızca dizinleri silmek istiyorsanız "rm-r” kullanmanız gerekir.
touch
"touch” komutuyla boş bir txt dosyası ya da boş bir zip dosyası gibi pek çok formatta boş dosya oluşturabilirsiniz. Örneğin: touch yeni.txt.
cp
"cp” komutuyla dosya kopyalayabilirsiniz. Bunun için dosyanın ilk lokasyonunu ve kopyalanacağı lokasyonu girmeniz gerekir. Bu komutla klasör kopyalayamazsınız. Yalnızca dosya kopyalamada kullanılır.
mv
Bu komutu kullanarak dosyalarınızı taşıyabilirsiniz. "cp” komutuyla aynı şekilde kullanılan "mv” komutu, aynı zamanda dosya ismi değiştirmek için de kullanılabilir.
Bu yazıda sıraladığımız temel Linux komutları, Linux’u kullanmaya yeni başlayacaklar için bir giriş niteliği taşıyor. Ancak Linux işletim sistemini etkin kullanmak için Kemal Demirez’in "Linux Komut Satırı” kitabının 5. baskısı ile kendinizi hızla geliştirebilirsiniz.
